خاورشناسان انگلیسی زبان (The English speaking Orientalists)
- تاریخ انتشار:

شناسنامه
خاورشناسان انگلیسی زبان (The English speaking Orientalists)
نویسنده و مترجم: عبدالطیف طبیاوی، ترجمۀ خلیل خلیلیان.
سال انتشار: 1349ش.
آخرین چاپ موجود در بازار: 1349ش.
ناشر: انتشارات نوید.
نحوۀ دسترسی: این کتاب در کتابخانۀ ملی ایران موجود است. امکان دانلود متن کامل کتاب اینجا وجود دارد.

مروری بر منبع (مهمترین سرفصلها)
دکتر طبیاوی، استاد دانشگاه لندن، در این کتاب سعی داشته سوابق خاورشناسان انگلیسیزبان را در پرداختن به شرق و موضوع اسلام بررسی کند. او در این کتاب مدعی است که به «جزئیات تاریخ تأثربرانگیز این مسئله» نپرداخته است وتنها نگاهی کوتاه به خاورشناسان انگلیسی زبان پرداخته است. (طبیاوی، 1349: 1). درواقع این کتاب مقدمۀ کلی در بحث مربوط به کموکاست پرداختن شرقشناسان به اسلام و عرب است. او معتقد است بسیاری از کسانی که به زبان انگلیسی در حوزۀ اسلام پژوهش کردهاند، به دنبال یافتن معایب اسلام بودهاند تا بتوانند بیشتر و مجهزتر به این دین ایرادگیری کنند. حتی درجایی نیز گفته که پیتر که نخستین ترجمۀ قرآن به لاتین به کوشش او انجام شده، یکی از شدیدترین انتقادات به اسلام را وارد کرده است. (همان: 6). بهطورکلی، او سعی کرده با بررسی گفتهها، نوشتهها و پژوهشهای خاورشناسان این دیدگاه خود را به اثبات برساند. لازم به ذکر است کتاب خاورشناسان انگلیسی زبان به اندیشههای خاورشناسان معاصر در زمان چاپ کتاب پرداخته است.

نقدی بر منبع (نقاط قوت و یا ضعف منبع)
کتاب خاورشناسان انگلیسی زبان، با یک فرضیه و پیشفرض بزرگ و اساسی آغاز شده است؛ این پیشفرض که خاورشناسان و حتی دانشجویان انگلیسیزبان علوم اسلامی در مطالعات خود کمتر واقعبینی عالمانه داشتهاند، در سراسر کتاب واضح و مشخص است. از یک دیدگاه، نگاه انتقادی به خاورشناسان انگلیسیزبان در حوزۀ اسلام به پژوهشگران حوزۀ ایرانشناسی این نهیب را میزند که در بررسی آثار خاورشناسان غربی کمی محتاطانهتر رفتار کنند و به دیدۀ شک به آنها و مقاصد آنها بنگرند. بااینحال، در بخشهایی از متن به نظر میرسد این نگاه نقادانه به بدبینی خاصی منجر شده است که باعث شده ادله اندکی از واقعیتها فاصله بگیرند. گرچه او مدعی است «ما هرگز در این کتاب قصد دفاع از خطمشی خاصی چه ملی یا مذهبی را نداریم» (همان: 14) و به درستی نیز به آن پرداخته است و از پرداختن به نقاط قوت اسلام سر باز زده، اما درواقع کاری که کرده این است که به دیدۀ منفینگرانه به پژوهشها و مطالعات اسلامی در غرب پرداخته و این در سراسر کتاب نیز مشخص است.
بهطورکلی، میتوان کتاب خاورشناسان انگلیسی زبان را کتاب مفید و سودمندی برای محققان حوزۀ اسلامشناسی و خاورشناسی دانست از اینرو که این کتاب تلاش کرده تا با ارائۀ ادلۀ مناسب نگاهی انتقادی به خاورشناسان انگلیسی زبان داشته باشد و با ارائۀ اطلاعاتی مفید راهنمایی مناسبی برای پژوهشگران این حوزه در بررسی آثار خاورشناسان غربی ارائه میدهد.
منابع
- طبیاوی، ع. (1349ش.). خاورشناسان انگلیسی زبان. (مترجم، خ. خلیلیان). انتشارات نوید.