آرشیو هما ناطق مورخ ایرانی به کتابخانه سبز استنفورد اهدا شد.

آرشیو هما ناطق، مورخ برجسته ایرانی اخیراً به کتابخانه سبز استنفورد (Stanford’s Green Library) اهدا شد. مجموعه هما ناطق، شامل صدها سند، پرونده پژوهشی و نسخه خطی از دکتر ناطق است. هما ناطق مورخ برجسته ایران نوین بود. کارهای پژوهشی و نوشته‌های او بر تاریخ اجتماعی، سیاسی و فکری ایران از قرن نوزدهم تا انقلاب 1979م. متمرکز بود. مجموعه هما ناطق حاوی اسناد تاریخی اولیه و ثانویه دربارۀ تأسیس مدارس فرانسوی در ایران و پیشرفت مؤسسات آموزشی کشور در دو قرن گذشته است. این کار توسط دختر دکتر ناطق، روانک پاکدامن انجام شد.

برنده جایزه کتاب سال شرمین و بیژن مصور رحمانی معرفی شد.

چهاردهمین کنفرانس دوسالانه ایران‌شناسی در آگوست 2024م./مرداد 1403ش. برگزار شد. در حاشیه این کنفرانس، برنده جایزه کتاب شرمین و بیژن مصور رحمانی توسط مارال صاحبجامه معرفی شد. جایزه کتاب سال 2024م. به پاملا کریمی برای کتاب ایران جایگزین: هنر معاصر و تمرین فضایی انتقادی (Alternative Iran: Contemporary Art and Critical Spatial Practice) اهدا شد. مرکز مصور رحمانی (Mossavar-Rahmani Center) بر حمایت از کار میانرشته‌ای متمرکز است و بورس تحصیلی کریمی، موضوعات پیچیده بسیاری را به صورت تخصصی درهم آمیخت و جایزه کتاب 2024م. را برای او به ارمغان آورد. کتاب او یک اثر مهم است که حوزه ایرانشناسی را فراتر از تاریخ هنر پیش می‌برد.

مرکز شرق‌شناسی سارایوو

مؤسسه شرق‌شناسی سارایوو یک مؤسسه پژوهشی علمی عمومی است که به هدف جمع‌آوری، پردازش و انتشار نسخه‌های خطی و بایگانی به زبان‌های عربی، ترکی و فارسی و مطالعۀ این زبان‌ها و ادبیات آن‌ها با اشارۀ ویژه به خلاقیت بوسنیایی‌ها به این زبانها و مطالعه تاریخ، تاریخ فرهنگی و هنرهای شرقی در بوسنی در دوره حکومت عثمانی، تأسیس شد. این مرکز در زمینۀ ارتقای کادر علمی و حرفهای در زمینۀ شرقشناسی فعالیت میکند، با مؤسسات مرتبط در داخل و خارج از کشور همکاری میکند و نتایج علمی خود را منتشر می کند. این مؤسسه دارای مجموعۀ نسخ خطی، آرشیو و کتابخانۀ غنی در حوزۀ مطالعات شرق است. کتابخانه مؤسسه شرق‌شناسی، کتابخانه‌ای حرفه‌ای است که در ردیف کتابخانه‌های تخصصی قرار می‌گیرد که وظیفه آن جمع‌آوری، پردازش و نگهداری مطالب کتابخانه‌ای است که برای دانشجویان، همکاران علمی، پژوهشگران، معلمان و جامعه فرهنگی و علمی گسترده‌تر در نظر گرفته شده است (Univerzitet U Sarajevu Orijentalni institut, 2023).

اهداف آشکار و نهان ایران‌شناسی اروپایی

کتاب اهداف آشکار و نهان ایران‌شناسی اروپایی، بخشی از کتاب‌های اندیشة در ایران زمین است که در 17 فصل و از انتشارات امیدسخن در سال 1399ش. منتشر شده است. این اثر با تشکیک معنای ایران‌شناسی آغاز می‌شود. شرق‌شناسی را تعریف می‌کند و پس از آن به نقد شرق‌شناسی می‌پردازد.

ایران کجاست؟ ایرانی کیست؟

این اثر به ایران‌شناسی در ژاپن پرداخته است. به‌طور کلی شش بخش که با عنوان بهره نام‌گذاری شده‌اند به اضافۀ یک سخن آغازین و نگاهی به ایران‌پژوهی در ژاپن که در بخشی جداگانه آمده، تنظیم شده است. بهرۀ ششم دارای افزوده یا ضمیمه‌ای است. کتاب دارای فهرست منتخبی از کتاب‌های منتشر شده در زمینۀ ایران‌شناسی و فهرست منابع است. بخش‌های مختلف اثر شامل مسافران ژاپنی در ایران، باستان‌شناسی و هنر، پژوهش‌های ایرانی، ترجمه و تحقیق ادبی، تصویر ایران، زبان فارسی، و کارهای بنیادی و تشکیلاتی در پیوند با ایران‌شناسی هستند. ضمیمۀ بهرۀ ششم نیز به عهدنامه‌های دوجانبۀ ایران و ژاپن پرداخته است. این اثر به پیشنهاد و راهنمایی حمید عنایت و در پی احساس نیاز هاشم رجب‌زاده و به دلیل زندگی و کار او در ژاپن نوشته شده است. این اثر حاصل بیش از دوازده سال کار و پژوهش در حوزۀ ایران‌شناسی در ژاپن است.

میراث کهن: مقالاتی در ایران‌شناسی

این اثر مجموعه‌ای از مقالات را دربردارد که در حوزه ایران‌شناسی نگاشته شده‌اند. این اثر از ابعاد گوناگون به ایران توجه کرده و در نه فصل آداب و رسوم ایران را تشریح کرده است. نوروز و نگاهی کهن به سفره هفت سین، خرداد و امرداد در گذر زمان، اساطیر ارمنی، باورهایی درباره‌ی رستنی‌ها در ایران زمین، نقش آجیل‌ها در مراسم سنتی ایران، اعتقاد به چشم بد از دوران باستان تا امروز، خانواده در ایران قبل از اسلام، مانی و آئین او و یزیدی‌ها سرفصل‌های این اثر هستند. در این اثر به‌طور کلی فرهنگ ایران درنظر گرفته شده است و ریشه‌ی هر یک از آنها بررسی شده است.

اسلام‌شناسی و اسلام‌شناسان؛ از شناخت تا تعامل

این اثر که با عنوان مجموعه دانستنی‌های یک رایزن فرهنگی منتشر شده است، کوششی است جمعی که برای دانش‌افزایی و تقویت توانمندی‌های رایزنان فرهنگی برای رسیدن به هدف اصلی آن ارائه شده است. این اثر در هفت فصل ارائه شده است. فصل اول آن با عنوان از دید شرق‌شناسی تا جریان اسلام‌شناسی، شرق‌شناسی را تعریف کرده و قلمرو و چرایی آن را توضیح داده است و سپس به اسلام‌شناسی توجه کرده است. فصل دو با عنوان اسلام‌شناسان، چند اسلام‌شناس برجسته را معرفی کرده است. فصل سوم مراکز و مؤسسات اسلام‌شناسی درجهان را بررسی کرده، در فصل چهارم به نشریات اسلام‌شناسی در جهان پرداخته است. فصل پنجم به دنیای دایره‌المعارف‌های اسلامی اختصاص دارد. فصل ششم قلمروی موضوعات اسلام‌شناسی در جهان را توصیف کرده است و در فصل هفتم که فصل آخر این مجموعه است، رایزن فرهنگی و اسلام‌شناسان و اسلام شناسی را بررسی کرده است.

بخش زبان‌ها و تمدن‌های آسیایی دانشگاه ملی سئول

در دانشگاه ملی سئول، مطالعات علوم انسانی در آسیا عمدتاً بر چین متمرکز شده‌اند و علی‌رغم اهمیت آنها در تاریخ بشر، نسبتاً مناطق دیگر را نادیده گرفته‌اند. برای تکمیل و جابجایی از این گرایش، بخش زبان‌ها و تمدن‌های آسیایی شامل مناطق غرب آسیا (از جمله شمال آفریقا)، هند (آسیای جنوبی)، آسیای جنوب شرقی و ژاپن است. این مناطق با تاریخچه پویا و منابع غنی در دین، ادبیات، هنر و فرهنگ از اهمیت زیادی در حوزه علوم انسانی برخوردارند. این بخش با ارائه دورههای متنوع در زمینه ادبیات، زبان، تاریخ، فلسفه، دین و هنر و دورههای موضوعی که روابط فراملی و فرامنطقهای را بررسی می‌کند، دانشجویان را تشویق می‌کند تا دیدگاههای متعادل و گستردهای در درک جنبههای مختلف جوامع آسیایی داشته باشند (College of humanities Seoul National University, 2023).

مرکز مطالعات آسیای جنوبی و خاورمیانه دانشگاه ایلینوی

مرکز مطالعات آسیای جنوبی و خاورمیانه، آموزش و بورس تحصیلی را در حوزه‌های آسیای جنوبی و خاورمیانه ترویج می‌کند و درک عمومی بیشتری از این مناطق تأثیرگذار جهانی را تقویت می‌کند. این مرکز از طریق برنامه‌های تحصیل در خارج از کشور، آموزش زبان، و تدریس و پژوهش اساتید، فرصت‌های یادگیری متنوعی را برای تعامل با فرهنگ‌ها، تاریخ‌ها و جوامع آسیای جنوبی و خاورمیانه به دانشجویان ارائه می‌دهد. رویدادهای مشارکت عمومی که در این مرکز برگزار می‌شود برای عموم آزاد و رایگان است. این مرکز رویدادهای مختلفی همچون یک مجموعه سخنرانی، کنفرانس‌ها، سمپوزیوم‌ها و مجموعۀ فیلم‌ها را برگزار می‌کند. زبان‌هایی که در این مرکز موردتوجه قرار گرفته است شامل زبان‌های عربی، هندی، فارسی، ترکی، سانسکریت، اردو و بنگالی است. در مرکز مطالعات آسیای جنوبی و خاورمیانه به موضوعاتی همچون جنبش‌های اجتماعی، باورها و تحولات مذهبی، هویت‌های فرهنگی، سنت‌ها و نقد ادبی، شهرنشینی، اقتصاد سیاسی، شکل‌گیری ملی گرایی دولت و روابط جنسیتی می‌پردازد (Center for South Asian and Middle Eastern Studies, 2023).