منابع ایرانشناسی Archives

میراث ایران

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۸ دی, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر، کتابی کمیاب و قدیمی است که به طور مشترک به قلم سیزده نفر از خاورشناسان و ایران‌شناسان بزرگ اروپایی نگاشته شده است. این مقالات توسط بزرگانی نظیر دکتر بهاءالدین پازارگاد و دکتر محمد معین به فارسی ترجمه شده است. این اثر دربردارنده سیزده مقاله است که هر یک از این مقالات توسط یک ایران‌شناس نوشته شده با این حال این مقالات با یکدیگر در ارتباط هستند ایران و دنیای قدیم، ایران و امپراطوری روم شرقی (بیزانس)، ایران و عرب، ایران و هندوستان پس از فتوحات سلطان محمود غزنوی، هنر ایرانی در دوره اسلامی،‌مذهب ایران،‌زبان فارسی،‌ ادبیات ایران،‌ قالی ایران،‌ باغ‌های ایران،‌ علم ایرانی،‌ ایران در نظر مردم مغرب زمین،‌ و ممالک محروسه ایران این سیزده مقاله هستند. در چهار مقاله اول روابط ایران با دنیای قدیم و تأثیر فرهنگ و هنر و تمدن ایران در سرزمین‌های یونان، روم و هند و جهان عرب توصیف شده است. باقی مقالات به هنر ایران در دوران اسلام و مذهب، و زبان و ادبیات و قالی و باغ‌های ایرانی و رهبری دانشمندان ایرانی در علوم مختلف پرداخته است. دو فصل پایانی کتاب شرح عقاید مردم باختر درباره ایران و چگونگی آشنا شدن اروپاییان با ایران و ادبیات را بررسی کرده است.

اسلام، شرق‌شناسی و تاریخ فکری: مدرنیته و سیاست طرد از زمان ابن خلدون

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱ دی, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر به مراودات اسلام و غرب و به طورخاص به تضادها و اختلاف‌های آن‌ها در دوران ابن خلدون می‌پردازد و در پنج فصل اصلی تنظیم شده است. کتاب با مقدمه‌ای با عنوان تفکر در مورد اسلام و غرب آغاز می‌شود. فصل اول با عنوان واقعیت یا تخیل؟ چطور نگارش تاریخ به گفتمان فتح تبدیل شد؟ به روایت‌های تاریخی اشاره دارد. فصل دوم به جنگ پس از استعمار بر سر ابن خلدون اختصاص داده شده است و به تاریخ فکری اسلام و سیاست طرد از سوی غرب پرداخته است. فصل سوم به این مسئله پرداخته که چطور اسلام وارد فلسفه تاریخ جهان هگل شد. ظهور اسلام به عنوان یک مقوله تاریخی در اندیشه استعماری بریتانیا و مصر استعماری که یک مطالعه موردی است فصل‌های چهارم و پنجم این اثر هستند. در نهایت کتاب با یک فصل جداگانه پایانی با عنوان تاریخی کردن جهان، سیاسی کردن اسلام، نام‌گذاری جدید به خشونت پایان یافته است. یادداشت و کتاب‌شناسی فهرست کتب در ادامه آمده است.

زندگی شرق‌شناسان: هنرمندان غربی در خاورمیانه ۱۸۳۰-۱۹۲۰م.

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۲۴ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر به این موضوع پرداخته که چه چیزی باعث شد گروه متفاوت و عجیب و غریب از مردان و گاهی زنان به مکان‌های دورافتاده و خطرناک، از مراکش گرفته تا مصر، شام، و ترکیه بروند. کتاب در پنج فصل اصلی ارائه شده است. خروج، ‌ورود، مردم تصویر و تأثیر پنج بخشی است که در این اثر به آن توجه شده است. زندگینامه هنرمندان نیز در قالب ضمیمه‌ای به اثر اضافه شده است. کشورهایی که توسط هنرمندان موردتوجه قرار گرفته‌اند در ضمیمه دیگری به اثر اضافه شده است.

تاریخ و ادبیات در ایران: مطالعات فارسی و اسلامی به افتخار پ. و. آوری

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱۷ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

مقالاتی که در این اثر به افتخار پیتر آوری جمع‌آوری شده‌اند، به دو گروه تقسیم تاریخی و ادبی شده‌اند، اگرچه در گروه مقالات تاریخی گاهی مقالات حوزه علوم اجتماعی نیز آمده است. مقالات این مجموعه موضوعات تاریخی گستره زمانی کامل تاریخ اسلام در ایران را پوشش می‌دهند.

شرق و غرب: زندگی غربی-شرقی من

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱۰ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

کتاب حاضر، شرح زندگانی آنه‌ماری شیمیل است که به قلم خود او نگاشته شده است. این اثر در هفت فصل زندگی خود را به تصویر کشیده است که بخشی از آن نیز مربوط به شرق، سفر به شرق و فعالیت‌های مربوط به شرق‌شناسی است. او در این اثر به سفرهای خود به سراسر جهان پرداخته است. سفرهایی که کشورهای مختلفی از سوئد تا اندونزی و از آمریکا تا پاکستان را شامل می‌شود. آنه‌ماری شمیل دیدارهایی که با افراد مختلف از جمله افراد حکومتی تا مسلمانان و یسوعیان داشته است را توصیف کرده است. فصل اول این اثر به کودکی و نوجوانی او اختصاص دارد. پس از آن و از فصل دوم توصیف سفرهای نویسنده آغاز می‌شود. فصل دوم به نخستین سال‌های پس از جنگ و سفر به سوئد، هلند و سوئیس اختصاص دارد. پس از آن در فصل سوم سفر به ترکیه، در فصل چهارم حضور در اروپا، فصل پنجم سفر به آن سوی اقیانوس اطلس و فصل ششم گشت و گذار در شرق پرداخته شده است. کویت و بحرین، سوریه و اردن، مصر،‌ سودان و تونس، مراکش، یمن،‌ عربستان سعودی، ایران، افغانستان، آسیای مرکزی، پاکستان و هند و اندونزی کشورهای شرقی موردتوجه نویسنده بوده‌اند. فصل هفتم به بازگشت به اروپا اختصاص دارد.

گسست تاریخی و شرق‌شناسی

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۴ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر به گسست تاریخی و ارتباط آن با شرق‌شناسی پرداخته است. در همین راستا اثر در سه بخش که هر یک به فصل‌هایی تقسیم شده، ارائه شده است. بخش اول اثر به گسست تاریخی اختصاص دارد. این بخش در هفت فصل به این مسئله که چندان در ایران مورد توجه قرار نگرفته پرداخته است. ملاحظات کلی، تجدد، تاریخ مطلق، گسست تاریخی و بحران خرد، گسست تاریخی و فهم سیاست، شرق‌شناسی و گسست تاریخی، غربت و ملال در شهر تجدد و درد توسعه‌نیافتگی در دوران تجددمآبی و مدرنیته یا مدرنیته‌ها، هفت فصل این بخش هستند. بخش دوم این اثر با عنوان شرق‌شناسی شامل سه فصل است. شرق‌شناسی چیست، کوششی تازه برای رفع بعضی ابهام‌ها و سوءتفاهم‌ها در مورد شرق‌شناسی و مسئلۀ شرق‌شناسی و ایران‌شناسی سه فصل این بخش هستند. بخش سوم، به خلاصه و نتیجۀ بحث‌های پیشین پرداخته است. در این اثر گسست تاریخی به این معنا درنظر گرفته شده که تاریخ بشر بر روی یک خط مستقیم حرکت نکرده و در زمان‌هایی مسیر آن تغییر کرده بدون آن که به‌طور کامل رشتۀ ارتباط با آن گذشته قطع شود. از سوی دیگر در این اثر شرق‌شناسی را شناخت شرق نمی‌داند بلکه آن را ماهیتی دشوار می‌داند و به ابعاد مختلف این دشواری می‌پردازد.

مجموعه مقالات زبان‌شناسی و ایران‌شناسی

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۴ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

در این اثر سعید عریان، مجموعه‌ای از نوشتارهای حاصل از سی سال تجربه علمی و پژوهشی خود را در حوزه ایران‌شناسی و زبان‌شناسی گردهم آورده است. این اثر سیزده مقاله در قالب سیزده بخش آمده است. این مقالات همگی تألیفی نویسنده هستند و تنها یک مقاله ترجمه یک اثر ایتالیایی زبان است. مقالات این اثر شامل درباره گویش‌های ایرانی، معمای هزوارش، بررسی چند واژه از فرهنگ پهلوی،‌ بررسی واژه‌ای محذوف در یک متن پهلوی، بررسی واژه‌واره در فرهنگ پهلوی دست‌نوشتة TD2، زندی دیگر بر اوستا، نگرش توحیدی در دین زردتشتی ساسانی، سه متن دعایی مربوط به ازدواج، نکاح از روش ایران، آفرین پیمان پهلوی با پیمان کدخدایی، صورت‌بندی‌ها و مؤلفه‌های اجتماعی- فرهنگی ایران باستان و رساله گجسته ابالیس می‌شود.

مطالعات زبان‌شناسی ایران: به یاد خاویر ترمبلی

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۴ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

در این اثر، اریک پیرارت به‌عنوان ویراستار، مجموعه‌ای از مقالات مختلف در مورد زبان فارسی را گرد هم آورده است. به‌طور خاص این اثر برای گرامی‌داشت یاد و خاطره خاویر ترمبلی، ایران‌شناس معروف تألیف شده است. عبادت طولانی هندوایرانی، در نقد متن اوستایی، پیش صامت‌ها در الفبای اوستایی، نسخه‌های خطی، آتش بزرگ مانوی و تغییرات نام مکان در بلخ،‌ از جمله فصل‌های مربوط به این اثر است.

شرق‌شناسان

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۳ آذر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

اثر حاضر، کتابی دو جلدی است که به مفهوم شرق‌شناسی و شرق‌شناسان می‌پردازد. این اثر که یکی از معتبرترین آثاری است که دربارۀ شرق‌شناسان نگارش شده است، به‌عنوان یک دانشنامۀ جامع شناخته می‌شود. در این اثر نویسنده تلاش کرده که خواننده را با کار و آثار شرق‌شناسان در طی زمان آشنا کند. اطلاعات حاضر در این اثر در قالب بیست فصل ارائه شده است. این فصل‌ها ابتدا با یک تاریخ اولیه آغاز می‌شود و شامل سه فصل فتح جهان، فرهنگ عربی و نخستین نشانه‌های شرق‌شناسی می‌شود. پس از آن شرق‌شناسان از کشورهای فرانسه، انگلستان، آلمان، روسیه، هلند، ایتالیا، اتریش، ، اسپانیا، پرتقال، آمریکا و، کشورهای دیگر، انگلستان، اسپانیا، پرتقال، اتریش، هلند و آلمان را دربرمی‌گیرد. فصل پایانی نیز به سخن پایانی اختصاص دارد. لازم به ذکر است این اثر به هر یک از کشورهای انگلستان و آلمان در دو فصل توجه کرده است. جلد دوم اثر به کشورهای لهستان، دانمارک، سوییس، سوئد، مجارستان، روسیه، ایالات متحده، بلژیک، چک، اسلواکی و فنلاند، رومانی، یوگسلاوی پرداخته است. فصل سی و یک۳۱ این اثر به شرق‌شناسان راهب اختصاص دارد. سپس در فصل سی دوم۳۲ شرق‌شناسان لبنان معرفی می‌شوند. فصل سی و سوم۳۳ به کوشش‌های مستمر و مشترک توجه کرده است و در نهایت گفتار پایانی در فصل سی و چهارم۳۴ ارائه شده است. کتاب حاوی نمایه‌ای است و تعداد صفحات مجموع دو جلد آن به 1063 صفحه می‌رسد.

شرق‌شناسی و اسلام‌شناسی غربیان: تاریخچه، اهداف، مکاتب و گستره فعالیت مستشرقان

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۲۶ آبان, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

در این اثر نویسنده با این پیش‌فرض که شرق‌شناسی در جهان به هدف منفعت‌طلبی غربیان انجام گرفته است این ایده را در شش فصل ارائه کرده است. نویسنده در این اثر ابتدا در قالب پیش‌گفتاری ضرورت بررسی استشراق، پیشینه تحقیق و گستره موضوع و دامنه تحقیق را بررسی کرده است. پس از آن در فصل اول به بررسی واژگانی استشراق پرداخته و تعریف، آغاز پیدایش، مشکل تعریف، محدوده جغرافیایی، محدوده معرفتی،‌ ملیت، تعریف جامع و عام، تعریف خاص، جهت‌گیری استشراق و واژگان جایگزین را ارائه کرده است. در فصل دوم دیدگاه‌های صاحب‌نظران مسلمان درباره اهداف مستشرقان بررسی شده است و دیدگاه‌های خوش‌بینانه، بدبینانه و واقع‌بینی به شرق‌شناسی تبیین شده است. در فصل سوم تاریخچه و دوره‌های استشراق در دوره‌های زمانی مختلف و کشورهای جهان بررسی شده است. فصل چهارم اهداف و مکاتب شرق‌شناسی را معرفی کرده است. در فصل پنجم مراکز شرق‌شناسی در کشورهای غربی آمده است. در فصل آخر گستره فعالیت، روش‌های کار و حیله‌های مستشرقان با دیده‌ای نقادانه بررسی شده است. فصلی نیز به‌عنوان نتیجه و جمع‌بندی ارائه شده است. کتاب دارای کتابنامه و اعلام نیز هست.

اندرباب ایران‌شناسی

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱۹ آبان, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر مجموعه‌ای از شانزده داستان طنز را دربرگرفته است. داستان‌های این اثر تاریخی و فلسفی هستند و عناوین این داستان‌ها پدیدارشناسی استادنا، پنجه طلا، دازاین کاغذ، قدرت سقوط، مکتب تشریح، آسیا دمت گرم، هایدگر و تشریح بدن، اشرف کلاشینکف، بزی یا بُزی، دیالوگ صمیمانه با آقاتری و تریلوژی انتحاریت هستند. نویسنده در این اثر تلاش کرده با طنز به مسائل اجتماعی ایران بپردازد.

مطالعه شرق‌شناسی: گفته‌ها و ناگفته‌ها

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱۲ آبان, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر بیش از ششصد متون مختلف از بحث‌هایی که ادوارد سعید در شرق‌شناسی مطرح کرده و موجب چالش شده است را بررسی کرده است. این اثر در سه فصل اصلی شرق‌شناسی شرقی، گفته‌ها و ناگفته‌های ادوارد سعید در شرق‌شناسی، و جذابیت‌ها و مخالفت‌ها در مورد شرق‌شناسی به اندیشه‌های ادوارد سعید پرداخته است. هر یک از این فصل‌ها خود به چند بخش تقسیم شده‌اند.

بازسازی ایران: شرق‌شناسی، غرب‌شناسی و تاریخ‌نگاری

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۵ آبان, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

کتاب حاضر به اصلاح آثار شرق‌شناسی که صرفا بر تولیدات علمی اروپایی تمرکز داشته‌اند، تمرکز دارد. این رویکرد مفهوم از به شرق‌شناسی توجهی به آثار دانشمندان بومی ندارد و دانش بومی را در تعریف شرق‌شناسی درنظر نمی‌گیرد. این اثر تعداد زیادی از متون هندوفارسی را در قرن هجدهم م. و نوزدهم م. شناسایی کرده و نشان داده که چطور این آثار با مدرنیتة ایران و هند ارتباط دارند. تلاش شده در این اثر بازنویسی اساسی تاریخ ایران با مفاهیم عمیقی در مورد بحث‌های اسلامی انجام شود. این اثر دارای هفت فصل است که در آنها به مدرنیته، هتروپیا و متون ناآشنا، فراموشی مرحلة‌ اول شکل‌گیری شرق‌شناسی، اروپاشناسی فارسی،‌ تصور زنان اروپایی، ایجاد هویت ملی و ملی‌گرایی وطنی پرداخته شده است.

اهداف آشکار و نهان ایران‌شناسی اروپایی

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱۶ مهر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

کتاب اهداف آشکار و نهان ایران‌شناسی اروپایی، بخشی از کتاب‌های اندیشة در ایران زمین است که در 17 فصل و از انتشارات امیدسخن در سال 1399ش. منتشر شده است. این اثر با تشکیک معنای ایران‌شناسی آغاز می‌شود. شرق‌شناسی را تعریف می‌کند و پس از آن به نقد شرق‌شناسی می‌پردازد.

ایران کجاست؟ ایرانی کیست؟

منابع ایرانشناسیتوسط مهلا سهیلی ۱۶ مهر, ۱۴۰۳ نوشتن دیدگاه

این اثر به ایران‌شناسی در ژاپن پرداخته است. به‌طور کلی شش بخش که با عنوان بهره نام‌گذاری شده‌اند به اضافۀ یک سخن آغازین و نگاهی به ایران‌پژوهی در ژاپن که در بخشی جداگانه آمده، تنظیم شده است. بهرۀ ششم دارای افزوده یا ضمیمه‌ای است. کتاب دارای فهرست منتخبی از کتاب‌های منتشر شده در زمینۀ ایران‌شناسی و فهرست منابع است. بخش‌های مختلف اثر شامل مسافران ژاپنی در ایران، باستان‌شناسی و هنر، پژوهش‌های ایرانی، ترجمه و تحقیق ادبی، تصویر ایران، زبان فارسی، و کارهای بنیادی و تشکیلاتی در پیوند با ایران‌شناسی هستند. ضمیمۀ بهرۀ ششم نیز به عهدنامه‌های دوجانبۀ ایران و ژاپن پرداخته است. این اثر به پیشنهاد و راهنمایی حمید عنایت و در پی احساس نیاز هاشم رجب‌زاده و به دلیل زندگی و کار او در ژاپن نوشته شده است. این اثر حاصل بیش از دوازده سال کار و پژوهش در حوزۀ ایران‌شناسی در ژاپن است.