وقوعی نیشابوری
وقوعی نیشابوری از خوش‌نویسان دوران صفویّه و از شاعران مکتب بازگشت ادبی بود. در جوانی در بیشتر فنون مخصوصاً تاریخ و ادب و خط مهارت یافت. وی نویسندۀ کتاب مجامع‌الأخبار است.
نام کامل او میرمحمّد شریف وقوعی حسینی نیشابوری است. او خطّ شکسته را خوب می‌نوشت و بدین سبب به محمّد شریف شکسته‌نویس شهرت یافت (صفا، 1371، 1682).
تاریخ تولّد او مشخّص نیست. وقوعی نیشابوری در سال 1002م. در شهر لاهور هندوستان درگذشت (نفیسی، 1344، 357).
وی در دوران پادشاهی شاه تهماسب صفوی مقاماتی در دیوان داشت. تربیّت و تحصیلاتش در خراسان بود و در جوانی در بیشتر فنون، خاصّه تاریخ و ادب و خط مهارت یافت و سپس به هنر روی آورد و چون یکی از خویشاوندش، شهاب‌الدّین احمد خان، از اعیان دربار جلال‌الدّین محمّد اکبرشاه بود، به دربار او راه یافت و پس از مرگ او به خدمت میرزا عبدالرّحیم خانِ خانان درآمد و مدّتی از مدّاحان مخصوص او بود. سرانجام به‌واسطۀ خان مذکور در سال 998ق. به دربار اکبرشاه راه یافت (صفا، 1371، 1781-1682). وقوعی نیشابوری جوانی بود به فضایل آراسته که علم تاریخ را نیکو می‌دانست و در سلک خدمتکاران حضرت خلیفه اللّهی منتظم بود (گلچین معانی، 1374، 654). وی در انشا ماهر بود و از کتاب‌های تاریخ به زبان عربی آگاهی داشت و کتاب‌های نفیسی در اختیار داشت که پس از مرگش از خود به یادگار گذاشت (صفا، 1371، 1682). وی را به سبب اعتقادات خاصّی که در مسائل دینی داشت، کافر می‌دانسته و می‌گفته‌اند که گاه خود را پسیخانی و گاه صباحی نشان می‌دهد ولی جزو هیچ‌یک از آن دو دسته نبود. او را معتقد به تناسخ نیز دانسته‌اند و با این وجود قصیده‌هایی در ستایش امامان اثنی عشر سروده‌است که دلیل پایداریش در تشیّع می‌توان دانست (صفا، 1371، 1682). وقوعی نیشابوری در فنّ شاعری مهارتی تمام داشت، چنان‌چه در این فنّ شریف شهرۀ ایّام شد و با سالکان نسالک دانشوری و سخن‌سنجی بحث‌ها کرد و قدرت و حالت خود را خاطر نشان خاصّ و عام نمود و اشعار و ابیات دل‌نشین برای روزگار به یادگار گذاشت. ادبیّات عاشقانۀ او به‌ویژه در خراسان مشهور است (گلچین معانی، 1374، 656 ). قصیده و غزل و رباعی را خوب می‌ساخت و چون طبع وی به مضمون‌های مکتب وقوع یا دورۀ بازگشت ادبی تمایل داشت، این تخلّص را برای خود برگزید (صفا، 1371، 1682). آثار مهم‌ترین اثر وی کتاب اوست که مجامع الأخبار یا مجمع‌الأخبار نام دارد. این کتاب خلاصۀ تاریخ عالم از خلقت تا سال هزار هجری را شامل می‌شود و از این جهت بی‌شباهت به تاریخ الفی نیست. این کتاب در دو مقاله تدوین شده‌است (صفا، 1371، 1684).
- حامد الگار (Hamid Algar)
- احمد عزیز
- صفا، ذبیح‌الله، (1371ش.)، تاریخ ادبیّات در ایران، ج. 5، تهران: فردوس.
- گلچین معانی، احمد، (1374ش.)، مکتب وقوع در شعر فارسی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
- نفیسی، سعید، (1344ش.)، تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی، تهران: فروغی.
1.https://vista.ir/article/64507/میرمحمدشریف-حسینی-وقوعی-نیشابوری
2.http://kakheaseman.ir/aseman.php?name
3.http://wiki.ahlolbait.com/
4.http://kakheaseman.ir/aseman.php?name_