مؤسسه مطالعات خاورمیانه و جوامع مسلمان

مؤسسه مطالعات خاورمیانه و جوامع مسلمان در برن (Bern)، مطالعات اسلامی مبتنی بر متون را با مطالعات منطقه‌ای و رویکردهای پسااستعماری ترکیب می‌کند. این مؤسسه در علوم تاریخی، اجتماعی و سیاسی تخصص دارد و به‌ویژه با پژوهش‌های جنسیت، تاریخ قانونی، تاریخ کار، پژوهش در مورد رسانه‌ها و جنبش‌های سیاسی، فراملیّت‌گرایی و مطالعات مهاجرت سروکار دارد. مؤسسه مطالعات خاورمیانه و جوامع مسلمان نه تنها بر جنبه‌های «هنجاری» اسلام تمرکز دارد، بلکه به تاریخ، فرهنگ و زندگی روزمره در جوامع اسلامی نیز توجه کرده است. از نظر جغرافیایی، تمرکز بر خاورمیانه و از لحاظ زمانی بر مدرنیته و زمان حال است. این مؤسسه دوره کارشناسی در مطالعات اسلامی و خاورمیانه و دو دوره کارشناسی ارشد را ارائه می‌دهد که یکی بر تاریخ اجتماعی و فرهنگی جوامع مدرن اسلامی و دیگری بر روی مطالعات خاورمیانه تمرکز دارد. در مقطع دکتری و فوق دکتری نیز، این مؤسسه در چندین رشته تحصیلی میان رشته‌ای و بین دانشگاهی فعالیت دارد. (Institut für Studien zum Nahen Osten und zu muslimischen Gesellschaften, 2023)

پژوهش‌هایی درباره تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران

این اثر مجموعه 18 مقاله درباره باستان‌شناسی، تاریخ و تمدن ایران است که در همایشی سه روزه در سال 1385 در دانشگاه تهران با همکاری مؤسسه فرهنگی خجند ارائه شده‌اند. کتاب سه بخش را دربرمی‌گیرد. بخش اول مباحث نظری باستان‌شناسی، بخش دوم باستان‌شناسی و پیوندهای میان‌رشته‌ای و بخش سوم باستان‌شناسی ایران و سرزمین‌های همجوار هستند. بخش سوم خود به سه دوره پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی تقسیم‌بندی شده است. این بخش حجم زیادی از اثر را به خود اختصاص داده و شامل پژوهش‌هایی نو و دست اول از باستان‌شناسی مناطق مختلف ایران است. علاوه‌بر این، بخشی با عنوان فهرست کل چکیده مقالات رسیده به دبیرخانه همایش نیز به این اثر افزوده شده است. گزیده‌ای از عکس‌های همایش و نمایه اعلام نیز بخش‌های دیگری هستند که به این مجموعه اضافه شده‌اند.

مؤسسه خاورمیانه دانشگاه کلمبیا

مؤسسه خاورمیانه دانشگاه کلمبیا به عنوان مرکز منابع ملی خاورمیانه توسط وزارت آموزش آمریکا تعیین شده است و برنامه‌های کارشناسی ارشد بین‌رشته‌ای در مطالعات اسلامی را ارائه می‌دهد. مأموریت اصلی این مؤسسه، پرورش رویکردی میان‌رشته‌ای و بین بخشی برای تقویت برنامه خاورمیانه‌ای کلمبیا در سطح جهانی است. این مؤسسه برای تقویت و گسترش برنامه درسی، از تشکیل دوره‌هایی برای تکمیل پیشنهادات دپارتمان حمایت می‌کند و یک انجمن پویا را برای همکاری اساتید و دانشجویان در رشته‌های مختلف از طریق کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها، کنفرانس‌ها و رویدادهای اجتماعی فراهم می‌کند. این مؤسسه کمک هزینه تحصیلی دولتی فلس(FLAS) را با هدف مطالعه زبان و پژوهش به دانشجویان اعطا می‌کند و به آنها در مورد دوره‌ها، برنامه‌های زبان و فرصت‌های شغلی مشاوره می‌دهد. همچنین در زمینه اطلاع‌رسانی و آموزش رسانه‌ها، دولت و عموم مردم درباره خاورمیانه، با مؤسسات و واحدهای منطقه‌ای دیگر همکاری می‌کند. این همکاری با هدف پیش‌برد دانش در خصوص مسائل و فرآیندهایی است که در حال حاضر فراتر از یک منطقه می‌باشند.(Middle East Institute at Columbia University, 2023)

ایرانی از نگاه دیگری: منطق فهم فرهنگ ایران در سفرنامه‌ها

این اثر به دیگری و نقش او در توصیف مفهوم می‌پردازد. این اثر به‌طور خاص به دیگری و سفرنامه‌های در مورد ایران اختصاص دارد. این کتاب از منظر هرمنوتیکی فهم سفرنامه‌نویسان را بررسی کرده است. به همین دلیل کتاب با نگاهی به هرمنوتیک گادامر آغاز شده است. کتاب شامل شش فصل اصلی است. عنوان فصل اول عنوان فهم را چگونه باید فهمید است. فصل دوم که به فهم سفرنامه‌نویسان می‌پردازد خود دارای دو بخش رخداد فهم در سفرنامه‌ها و مسئلۀ اعتبار و صدق در سفرنامه‌ها است. فصل سوم، به فردگرایی و جمع‌گرایی ایرانیان در سفرنامه‌های خارجی توجه کرده است. فصل پنجم فرهنگ و شخصیت ایرانیان را در سفرنامه‌ها بررسی کرده است. فصل پنجم به جنسیت و سفرنامه‌ها پرداخته است. عنوان فصل ششم از حیرت تا مکالمه است که به نگاه سفرنامه‌نویسان به ایران پرداخته است. در نهایت نیز یک بخش به نتیجه‌گیری اختصاص داده شده و منابع نیز در بخش مجزایی آمده است.

بخش ایران‌شناسی در دانشگاه ماربورگ

بخش ایران‌شناسی در دانشگاه ماربورگ در گروه زبان‌های خارجی و مرکز مطالعات خاورمیانه و خاورنزدیک تعبیه شده است. این بخش تلاش دارد براساس آموزش عمیق زبان، تصویر گسترده‌ای فرهنگ و جامعه امروز ایران را به مخاطب منتقل کند. منطقۀ جغرافیایی ایران کنونی و مناطق فارسی زبان مجاور افغانستان و تاجیکستان و در بافت وسیع‌تر تاریخ فرهنگی آسیای جنوبی، آناتولی و اتحادیه اروپا را نیز دربرمی‌گیرد. این بخش دارای برنامه‌ای برای تحصیلات تکمیلی، با دو رویکرد دروس زبان‌شناسی با تمرکز بر زبان‌ها و ادبیات ایرانی و دروس تاریخی و فرهنگی- مردم‌شناسی که با تمرکز بر موضوعاتی پیرامون جامعه، تاریخ، ادیان و فرهنگ ایران از دوران باستان است. تمرکز پژوهش در بخش ایران‌شناسی دانشگاه ماربورگ بر تاریخ ایران، به ویژه اوایل دورۀ مدرن و خود دورۀ مدرن، و ادبیات کلاسیک و مدرن فارسی است (Center for Near and Middle Eastern Studies, 2023).

قنات در ایران

کشور ایران دارای آب و هوایی نیمه خشک است و. فلات مرکزی آنایران را سرزمین های خشک و مناطق کویری پوشانده است؛، به طوری که این نواحی حدود یک سوم از مساحت این کشور را دربرمیگیرند. این نواحی اشغال کرده اند. در سرزمین ها و کشورهایی دیگری که دارای با آب و هوای ی شبیه مشابه ایران هستند (برای مثال قسمت مانند بخش مرکزی استرالیا)، با این میزان ناچیز بارندگی موجب ناچیز سرزمین ها بی حاصلی و لم یزرع بودن اراضی شده است. می باشند.این درحالی است که ایران با وجود چنین شرایط اقلیمی، در مجموع، ایران کشوری است که حتّی صادرکننده برای برخی از اقلام کشاورزی، نظیر مانند پنبه، خشکبار و دیگر محصولات به شمار می‌روداست. برای تحقق این امر مرهون توسعه چنین هدفی سیستمی استادانه و درعین‌حال تکنیکی ساده برای دسترسی به آب های زیرزمینی است بسط و توسعه داده است. این روش که بعدها کاریز و یا قنات نامیده شد. این واژه ، که ریشه‌ای لفظی است سامی دارد و به معنای «حفر کردن» است، توسط حفر کردن می باشد که به وسیله ایرانیان هزاران سال پیش ابداع و به کار گرفته شد. احداث شده است. به دلیل سادگی این تکنیک به علت ساده بودن تکنیک، حفر قنات در دیگر سرزمین های دیگر و مناطق نیمه خشک، به ویژه در و به خصوص خاورمیانه و کشورهای اطراف مدیترانه، نیز رواج یافته است.

پارسی‌سرایان آسیای صغیر

این اثر شرح حال مختصری از شاعران پارسی‌گوی آسیای صغیر و نمونه‌هایی از اشعار آنها را دربردارد. در متن این اثر شرح کوتاهی از احوال و نمونه‌هایی از شعر شاعران ایرانی مهاجر در سرزمین‌های عثمانی در دوره‌های مختلف آمده است. گردآورنده فهرستی الفبایی را از شاعران هر دوره فراهم کرده و به آنها پرداخته است. در فصل اول به شاعران دوره سلجوقی اشاره شده است و فصل دوم پارسی‌سرایان دوره عثمانی را دربرمی‌گیرد.

مؤسسه پژوهشی زبان‌ها و فرهنگ‌های آسیا و آفریقا دانشگاه مطالعات خارجی توکیو

هدف از فعالیت‌های پژوهشی مؤسسه پژوهشی زبان‌ها و فرهنگ‌های آسیا و آفریقا دانشگاه مطالعات خارجی توکیو، به‌عنوان یک مرکز تحقیقاتی بین‌المللی، دستیابی به درک عمیق‌تری از مناطق پیچیده و در هم تنیده آسیا و آفریقا با در نظر گرفتن پیشینه تاریخی گسترده آن است. مطالعات این حوزه، به‌طور کلی، فهم بهتری از ساختارها و پویایی‌های جامعه جهانی فراهم می‌آورد. تنوع زبانی و فرهنگی این منطقه، مدلی احتمالی از جهان را ارائه می‌دهد که می‌توان در آن چنین تنوعی را حتی در قرن جهانیسازی حفظ کرد. با این که در ژاپن چند مؤسسه پژوهشی وجود دارد که پژوهش‌های خود را بر بخش‌هایی از آسیا یا آفریقا متمرکز کرده‌اند، مؤسسه پژوهشی زبان‌ها و فرهنگ‌های آسیا و آفریقا، تنها مرکز پژوهش است که هر دو منطقه و هر سه رشته زبان‌شناسی، مردم شناسی و تاریخ را پوشش می‌دهد. این مؤسسه به‌عنوان یک مرکز منحصر به فرد، به انجام پژوهش‌های بنیادی در رابطه با زبان و فرهنگ آسیا و آفریقا متعهد است. مؤسسه پژوهشی زبان‌ها و فرهنگ‌های آسیا و آفریقا موظف است به‌عنوان مرکزی برای سازماندهی پژوهش‌های مشترک ورای منطقه و یا رشته‌های خاص، گردآوری، ویرایش و انتشار منابع پژوهشی و ارائه آموزش‌هایی برای پژوهشگران نسل آینده، عمل کند.

مطالعات ایران شناسان و پژوهشگران درباره ابن سینا

ابو عبدالله حسین بن عبدالله (Avicenna) در سال 370 هـ..ق/980 م. درگذشت. ابن‌سینا پزشک، ریاضی‌دان، منجّم، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، جغرافی‌دان، زمین‌شناس، شاعر، منطق‌دان، فیلسوف و دولتمرد ایرانی معرفی شده است. وی 450 کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته است که شمار زیادی در مورد پزشکی و فلسفه است. این نابغه قرن که "همه چیز دان" است میگوید‌گوید:
ای کاش بدانمی که من کیستمی
سرگشته به عالم از پی چیستمی
باید یادآور شد که در ابتدا پزشکی ابن سینا مورد توجه قرار گرفت. با ترجمه ترجمه منابع پزشکی، نگاه ها متوجه آرای ابن سینا و توجه ویژه ویژه او به ارسطو، افلاطون و بعد از آن کنکاش و تحقیق درباره درباره این دو فیلسوف شد.

پارسی‌نویسان آسیای صغیر

این اثر فهرستی از آثار پارسی‌نویسان است. این فهرست شامل اسم نویسندگانی است که آثاری به فارسی نوشته‌اند. نویسنده تلاش کرده به عنوان اثر نویسنده اشاره کند. نظم فهرست الفبایی است. اطلاعاتی که در هر مدخل ارائه شده است شامل نام و نام خانوادگی نویسنده، تاریخ تولد و تاریخ فوت و نام اثر او است.

مرکز مطالعات استراتژیک

مرکز مطالعات استراتژیک برای مشارکت در توسعه آگاهی استراتژیک جدید ایجاد شده است. برای دستیابی به این هدف، مرکز از بدو تأسیس، بر تحولات ژئوپلیتیکی و استراتژیک که پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به جهان هجوم آورد، به‌ویژه بازتاب آن بر جهان عرب و اسلام متمرکز شد. این مرکز همچنین به موضوعات مربوط به نظم منطقه‌ای عربی و زیرمجموعه‌های مختلف از جمله روابط ساختاری بین سه حوزه عربی، ایرانی و ترکی علاقه‌مند است. با توجه به این پیامدها و تأثیر گسترده آنها بر سطوح امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی، مرکز، حوزه‌های اصلی مختلفی را تعریف کرده است که فعالیت‌های خود – سمینارها، کارگاه‌های آموزشی، برنامه‌های پژوهشی و انتشارات – باید بر آن متمرکز باشد. این حوزه‌ها شامل مبارزه اعراب و اسرائیل، نظم عرب و کشورهای اسلامی همسایه، به‌ویژه ترکیه و ایران، و استراتژی‌ها و سیاست‌های بین‌المللی است که بر خاورمیانه تأثیر می‌گذارند. این مرکز نشریه‌ای با عنوان امور خاورمیانه (Middle East Affairs) منتشر می‌کند. انتشارات مرکز مطالعات استراتژیک کتاب‌ها را نیز دربرمی‌گیرد. (Center For Strategic Studies, 2024)

مطالعات ایران شناسان و پژوهشگران درباره ابن سینا

خلاصه سخن درباره درباره ابن سینا همان اصطلاح همه چیز دان است. در این عصر وارد هر رشته‌ای شوید بهترین آن ابن‌سینا است. در سن ۱۸ سالگی، ابن سینا بر بسیاری از علوم زمانه خود تسلّط یافت. اما خود او می‌گوید:
دل گر چه در این بادیه بسیار شتافت ایک موی ندانست ولی موی شکافت
دل من هزار خورشید بتافت و آخر به کمال ذره ایی راه نیافت

ایران شناسی هویت فرهنگ و خلقیات ایرانی

این کتاب که حاصل پژوهش ها و مطالعات نویسنده از آغاز ورود او به رشته ایران‌شناسی است، مجموعه ای از مقالات، سخنرانی ها و پایان نامه ها را در حوزه هویت، فرهنگ یا خلقیات ایرانی را گردهم آورده است. افزون بر این، بخش هایی نیز اضافه شده است. اثر دارای شانزده گفتار است. در گفتار اول بحث‌های نظری در مورد مفهوم خود و دیگری ارائه شده است. گفتار دو متون اوستایی و اسناد هخامنشی را به نمایندگی دوره ها و بخشی از تمدن ایرانی شرح و تحلیل کرده و با این کار به پیشینه نگاه خود پرداخته است. گفتار سوم به فرهنگ و هویت ایرانی از دید ایرانیان در دو دوره اشکانی و ساسانی توجه کرده است. گفتار چهار، تصویر و دورنمایی کلی از تاریخ فرهنگ ایران باستان در منابع بیرونی را به نمایش گذاشته است. در گفتار پنجم، همانندی‌ها و تفاوت‌های روایت‌های تاریخ‌نویسان یونانی و نوع نگرش آنان به فرهنگ ایران بررسی شده است. گفتار پنجم همانندی‌ها و تفاوت‌های روایت‌های تاریخ‌نویسان یونانی و نوع نگرش آنها به فرهنگ ایران بررسی شده را بررسی کرده است. از گفتار ششم به بعد تا گفتار دوازدهم به ایران پس از اسلام به صورت دسته‌بندی پرداخته شده است. در گفتار سیزدهم و پس از دسته‌بندی داده‌های سفرنامه‌ها، نگرش منفی به فرهنگ ایران و نگرش مثبت به آن در سفرنامه‌ها بررسی و تحلیل شده است. گفتار چهاردهم، جریان خودانتقادی ایرانی در دوره قاجار را بررسی کرده و گفتار پانزدهم به نظریه و کتاب سازگاری اثر بازرگان اختصاص دارد. گفتار پایانی تلاش کرده، نگاهی کلان و کلی به ارکان هویت ملی داشته باشد.