فهرست مقالات فارسی در زم‍ی‍ن‍ه تحقیقات ایرانی (Index Iranicus)
- تاریخ انتشار:
شناسنامه
فهرست مقالات فارسی در زم‍ی‍ن‍ه تحقیقات ایرانی (Index Iranicus)
نویسنده و مترجم: به کوشش ایرج افشار
سال انتشار: 1340ش. -1393ش.
آخرین چاپ موجود در بازار: 1393ش.، این اثر در ده جلد و در طی سال‌های 1340ش. تا 1393ش. منتشر شده است. جلد هفتم تا دوازدهم این کتاب به کوشش ایران‌ناز کاشیان منتشر شده است.
ناشر: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی- جلد هفتم تا دوازدهم این مجموعه از سوی کتابخانۀ مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی منتشر شد.
نحوۀ دسترسی: این کتاب در کتابخانۀ ملی ایران موجود است. و میتوانید آن‌را از اینجا بخوانید.
مروری بر منبع (مهم‌ترین سرفصل‌ها)
کتاب فهرست مقالات فارسی در زمینۀ تحقیقات ایرانی کتابی مرجع و از آثار کتاب‌شناختی محسوب می‌شود که محققان حوزۀ ایرانشناسی را به مقالات و نوشته‌های حوزۀ پژوهش‌های ایرانی راهنمایی می‌کند. این اثر فهرستی از مقالاتی که در نشریه‌ها، مجموعه‌ها و سال‌نامه‌های فارسی آمده‌اند، ارائه کرده است. کتاب فهرست مقالات فارسی تا زمان نگارش این معرفی در دوازده جلد منتشر شده است. هر جلد به ده بخش تقسیم شده و هر بخش نیز به چند بخش فرعی براساس موضوع تقسیم شده است. لازم به توضیح است که فهرست ارائه شده در این اثر، بدون توصیف و چکیده ارائه شده است.
برای دسته‌بندی موضوعی مقالات، از نظم نمایۀ اسلام (Index Islamicus) استفاده شده است با این حال اندکی دخل و تصرف نیز در مواردی صورت گرفته است. بخش‌های اصلی تقسیم‌بندی موضوعی این اثر را کلیات، ادیان و مذاهب، فلسفه و علوم، هنر و صنعت، جغرافیا، مردم‌شناسی، نژادشناسی و مباحث اجتماعی، باستان‌شناسی، تاریخ، زبان و زبان‌شناسی و ادبیات تشکیل می‌دهند. اطلاعات مقاله‌های ارائه‌شده در کتاب فهرست مقالات فارسی در زمینۀ تحقیقات ایرانی نام نویسنده، عنوان مقاله، نام و نشان مجله و دوره و صفحات مجله هستند (امین، 1382ش.).
نقدی بر منبع (نقاط قوت و یا ضعف منبع)
کتاب فهرست مقالات فارسی در زمینۀ تحقیقات ایرانی، برای محققان و دانشجویان حوزۀ ایرانشناسی بسیار مفید است. این کتاب حاصل تلاش طولانی‌مدت نویسنده است و اطلاعات کامل و مفیدی را در مورد مقالات ارائه می‌دهد. نکتۀ مثبت در مورد این اثر ادامه‌دار بودن چاپ و ویرایش اثر است که در طی سال‌های اخیر از سوی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی انتشار آن ادامه یافته است. با این حال، این کتاب از اشتباهات چاپی، نگارشی، املایی، محتوایی و شکلی و موضوعی و مفهومی مبرا نبوده است و اشتباهاتی در آن وجود دارد. بنابراین لازم است درستی آن بررسی شود. علاوه‌براین، در برخی از جلدهای این اثر تمامی شماره‌های یک مجله بررسی نشده‌اند و تعدادی از مقالات از قلم افتاده‌اند (رحیم‌پور، 1390ش.). نقد دیگری که بر کتاب وارد است این است که تاریخ انتشار مقاله در متن فهرست نیامده است و باید با مراجعه به نمایۀ اولیه که در ابتدای کتاب آمده به آن دست یافت که این نیز می‌تواند مشکلاتی در سهولت دسترسی به اطلاعات در کتاب به‌وجود آورد (امین، 1382ش.).
منابع
- امين، ح. (1382ش.). فهرست مقالات فارسى، آينه پژوهش ،83.
- رحیم‌پور، م. (1390ش.). فهرست مقالات فارسی در زمینۀ تحقیقات ایرانی. مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.