ژان سواژه- Jean Sauvaget
ژان سواژه (Jean Sauvaget) از خاورشناسان نامدار فرانسوی و متخصّص در تاریخ و باستانشناسی اسلامی مربوط به خاور نزدیک بود. او مدیر بخش تاریخ شرق اسلامی در مدرسۀ مطالعات عالی وابسته به دانشگاه سوربن بود و تمرکز مطالعاتش بر سوریه بود. وی در کتاب خود با عنوان تاریخ شرق اسلامی به ایران نیز پرداختهاست.
1901م. - 1950م.
سواژه تحصیلات مقدّماتی و متوسّطۀ خود را در زادگاهش به پایان رساند و زبان عربی، فارسی و ترکی را هم در مدرسۀ زبانهای شرقی (Institut national des langues et civilisations orientales) پاریس فرا گرفت و در سال 1924م. به دمشق سفر کرد و در مؤسّسۀ فرانسوی آنجا به خدمت مشغول شد. پس از چندی به پاریس بازگشت و در سال 1327م. به سمت مدیر مطالعات تاریخ مشرق اسلامی در مدرسۀ مطالعات عالی (École des Hautes Etudes en Sciences Sociales) منصوب شد. بعداً به دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه پاریس (University of Paris) وارد شد و به تکمیل زبانهای مزبور پرداخت. او در سال 1914م. موفّق شد در رشتۀ زبانشناسی درجۀ دکترا بگیرد (نیکبین، 1380، 605). سواژه ابتدا در مدرسۀ زبانهای شرقی به سمت استادیار به تدریس تاریخ و جغرافیای خاور نزدیک و زبان عربی اشتغال یافت. سپس به پیشنهاد پائول پلیوت (Paul pelliot) (از مستشرقان معروف) به سِمَت استادی در کالج زبانهای شرقی (Collège de France) نیز دست یافت و پس از آن بهعنوان رئیس دپارتمان عرب منصوب شد. پس از آن از سال 1924م. تا 1944م. در دانشکدۀ ادبیّات پاریس، استاد زبان عربی شد و ضمناً معاونت مدیریّت عهدنامههای مربوط به تاریخ صلیبیها را عهدهدار بود. او تحقیق در متون شرقی را که فرهنگستان کتیبهها و ادبیّات قبلاً انتشار داده بود نیز به عهده داشت.
در سال 1924م. به عضویّت مؤسّسۀ فرانسوی دمشق درآمد که تا سال 1929م. ادامه یافت و از سال 1929م. تا سال 1937م. دبیر کل آن شد. از سال 1941م. تا 1944م. استاد هنر اسلامی در مدرسۀ لوور (École des Beaux-Arts)بود. از سال 1942م. تا 1944م.، در دانشگاه پاریس مدرّس بود و همزمان معاون مدیر اسناد مربوط به تاریخ صلیبیها که توسّط آکادمی کتیبهها و ادبیّات منتشر میشود (العقیقی، 1396، 101). ژان سواژه مدیر بخش تاریخ شرق اسلامی در مدرسۀ مطالعات عالی وابسته به سوربن در پاریس شد و رسالۀ دکترای او دربارۀ شهر حلب بود (بدوی، 1356، 231). سواژه برای مطالعه و تهیّه یادداشتهای مربوط به کارهای تحقیقاتی خود به ترکیه، فلسطین، عراق و ایران سفر کرد و در کتابخانههای کشورهای مزبور به مطالعه پرداخت (نیکبین، 1380، 605 – 606).
- دو مزار شیعی در حلب (سیریا 1928م.)
- نخستین باروی شهر حلب (مجلّۀ انستیتوی دمشق 1929م.)
- کلیسای بیزانسی باب سبع در حمص، با همکاری دِبویسون و پدر موترد (1929م.)
- حمّام دمشق از قرن سیزدهم (سیریا 1930م.)
- بنای یادبود صلاحالدّین (1930م.)
- ظرفهای سفالی به سبک سریانی در قرن چهاردهم (پاریس 1932م.)
- آثار تاریخی دمشق (بیروت 1932م.)
- تحقیقی دربارۀ یک شمشیر شرقی موجود در موزۀ لوور (1932م.)
- فرمانهای ممالیک سوریه (1932م.)
- الدّرر المختاره ابن شحنه (جلد اوّل، بیروت 1933م.)
- تاریخ شرق اسلامی، مبانی منابع آن
-
Introdaction a I’histoire de I’orient Musulman. Elements de Bibliograph – ie. Paris, 1943, 202 p. in
- مدخل تاریخ شرق اسلامی: تحلیلی کتابشناختی، تحریر جدید برمبنای ویرایش دوم بهاهتمام کلود کاهن، ترجمۀ نوشآفرین انصاری.
- العقیقی، نجیب، (1396ش.)، شرقشناسان، ترجمۀ حمیدرضا شیخی، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی، ج. 1.
- بدوی، عبد الرّحمان، (1375ش.)، فرهنگ کامل خاورشناسان، ترجمۀ شکرالله خاکرند، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
- نیکبین، نصرالله، (1380)، فرهنگ جامع خاورشناسان مشهور و مسافران به مشرقزمین، تهران: وزارت فرهنگ، ج. 1.
- https://www.persee.fr/doc/
- https://www.oxfordreference.com/
هانیه طلوع فکور
بهمن ماه 1398ش.1401-07-16