1830م. – 1904م.

پ‍ل‍ت‍س دوران تحصیلات مقدماتی خود را در انگلستان (England) سپری کرد. پس از فارغ التحصیلی از مدرسه بدفورد (Bedford) انگلیس به هند بازگشت. وی در کالج بنارس (Benares College) هندوستان به یادگیری علوم ریاضیات پرداخت و در بین سال‌های 1858م. تا 1859م. به عنوان استاد ریاضیات در کالج بنارس مشغول تدریس شد. در سال 1872م. پس از بیماری و بازنشستگی، به انگلستان بازگشت. ابتدا در منطقه ایلینگ (Ealing) لندن (London) به آموزش زبان‌های اردو و فارسی مشغول شد. پس از مدتی در سال 1880م. به تدریس زبان فارسی در دانشگاه آکسفورد (Oxford University) مشغول شد. در سال 1881م. از کالج بالیول (Balliol College) مدرک لیسانس افتخاری دریافت کرد. بعد از آن، در سال 1901م. طی حکمی به وی مدرک فوق لیسانس نیز اعطا شد (Loloi, 2014; Parekh, 2014).

پلتس در سال 1859م. مسئولیت مدرسۀ ساگور (Saugor) را عهده‌دار شد که در آن زمان بخشی از منطقه جبالپور بود. در سال 1864م.، به عنوان دستیار بازرس مدارس به استان‌های شمال غربی هند منتقل شد (Parekh, 2014). او آثار مرجع متفاوتی را در حوزۀ زبان و ادبیات فارسی و هندی پدید آورد. اغلب این منابع را به صورت چندزبانه یا دوزبانه تألیف کرده است. کتاب فرهنگ‌نامۀ اردو، هندی کلاسیک و انگلیسی که از سال 1881م. تا 2007م. با 136 ویرایش به هفت زبان منتشر شده است از جمله آثار برگزیدۀ اوست. گرامر زبان فارسی بخش اوّل که از سال 1894م. تا سال 1911م. با 17 ویرایش و بخش دوم آن با 28 ویرایش از سال 1894م. تا 2012م.؛ فهرست لغات و اصطلاحات گلستان سعدی یا باغ رز شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی با ده ویرایش از سال 1771م. تا 2004م. و فهرست لغات و اصطلاحات بوستان شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی که با 7 ویرایش از سال 1891م. به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده است نمونه‌ای از آثار ارزندۀ وی در قلمروی زبان و ادبیان فارسی است. واژه‌نامه‌های سعدی شامل ترکیبی غنی از تعبیرات، ضرب‌‌المثل‌ها، اشعارعاشقانه، داستان‌ها، توصیف حاکمان بزرگ است که در نثر و بیت به توصیف اخلاقیات پرداخته است. شرحی بر اخوان الصفا، نیز از جمله آثار پژوهشی ایشان در زمینۀ زبان و ادبیات هندو و فارسی است (Online Computer Library Center, 2021). مولوی عبدالحق در بررسی فرهنگ لغت اردو در رابطه با جامعیت کار فرهنگ‌نویسی پیلاتس، بیان می‌کند: «فرهنگ لغت پیلاتس نه تنها فرهنگ لغت یک زبان؛ بلکه فرهنگ لغات هندو و سانسکریت است.» در بیشتر فرهنگ نامه‌های پیلاتس معنای کلمه، عبارت، اصطلاح و ضرب المثل‌هایی ارائه شده است که در هیچ فرهنگ لغتی نمی‌توان یافت. در هر فرهنگ تلفظ هر کلمه با تلفظ کلمات اردو، فارسی و عربی با خط اردو و حروف رومی‌ آورده شده است. این کار فهم افرادی که فقط یک نشانۀ زبانی را می‌دانند آسان کرده است. البته توضیحات به زبان انگلیسی است (Parekh, 2014).

• فرهنگ لغت اردو ، هندو کلاسیک و انگلیسی،. ج‍ان‌ ت‍ام‍پ‍س‍ن‌ پ‍ل‍ت‍س. انگلستان: دانشگاه آکسفورد: ، 1960
• گرامر هندوستانی یا اردو. ج‍ان‌ ت‍ام‍پ‍س‍ن‌ پ‍ل‍ت‍س. هندوستان: انتشارات Munshiram Manoharlal. 1967
• گرامر زبان فارسی. ج‍ان‌ ت‍ام‍پ‍س‍ن‌ پ‍ل‍ت‍س. انگلستان: The Clarendon Press. 1911
• لغات اخوان الصفا. انگلستان: H. Allen & Co.,. 1869
• فهرست لغات و اصطلاحات گلستان یا باغ رز مصلح­‌الدین سعدی شیرازی. انگلستان: Crosby Lockwood.1904
• فهرست لغات و اصطلاحات بر بوستان مصلح الدین سعدی شیرازی. هندوستان و انگلستان. H. Allen and Co. 1891

• پلتس، ج. پ. (۱۳۷۹ش.). گ‍ل‍س‍ت‍ان یا باغ رز ش‍ی‍خ‌ م‍ص‍ل‍ح‌ال‍دی‍ن‌ س‍ع‍دی‌ ش‍ی‍رازی (ترجمۀ ک. ح‍اج‌س‍ی‍دج‍وادی‌). انتشارات الهدی.

•  Loloi, P. (2014). Platts, John Thompson. Encyclopædia Iranica, online edition. http://www.iranicaonline.org/articles/platts-john-thompson
• Parekh, R. (2014).Literary Notes: John T. Platts and his monumental Urdu-English dictionary. https://www.dawn.com/news/1133459
• ?. (2021). Online Computer Library Center (OCLC- ISNI).

•  Karttunen, K. (2017). PLATTS, John T.  https://whowaswho-indology.info/4814/platts-john-thompson

افروز همراهی

1402-10-22